เหนียวเขี้ยวงูเชียงราย

กรมทรัพย์สินทางปัญญาประกาศขึ้นทะเบียนเป็นสินค้าจีไอแล้ว “ข้าวเหนียวเขี้ยวงูเชียงราย” หนึ่งเดียวในโลก ตามรอยชาเชียงราย สับปะรดนางแล สับปะรดภูแลเชียงราย กาแฟดอยตุง กาแฟดอยช้าง และข้าวก่ำล้านนา

นางวนิดา ทิพยศักดิ์ พาณิชย์จังหวัดเชียงราย เปิดเผยว่า ขณะนี้กรมทรัพย์สินทางปัญญาได้ประกาศรับขึ้นทะเบียนจีไอสินค้าข้าวเหนียวเขี้ยวงูเชียงรายแล้ว ด้วยทะเบียนเลขที่ สช 62100126 ซึ่งถือเป็นสินค้าที่ได้ขึ้นทะเบียนจีไอลำดับที่ 7 ของเชียงราย ต่อจากชาเชียงราย สับปะรดนางแล สับปะรดภูแลเชียงราย กาแฟดอยตุง กาแฟดอยช้าง และข้าวก่ำล้านนา

สำหรับข้าวเหนียวเขี้ยวงูถือเป็นข้าวพันธุ์พื้นเมืองของ จ.เชียงรายที่ปลูกในฤดูนาปี มีคุณสมบัติไวต่อแสง เมล็ดเรียวยาว เล็ก สีขาวขุ่น เมื่อนึ่งสุกแล้วจะนุ่มเหนียวติดกัน รวมทั้งมีความเลื่อมมันค่อนข้างมาก และมีกลิ่นหอม ข้าวคืนตัวเร็วและไม่แข็ง นิยมนำมาทำเป็นขนมหวาน เช่น ข้าวเหนียวมูน ฯลฯ รวมทั้งบริโภคทั่วไป

ด้านนายพรศักดิ์ นันตะรัตน์ เกษตร จ.เชียงราย กล่าวว่า เชียงรายมีพื้นที่ปลูกข้าวประมาณ 1,253,098 ไร่ ซึ่งมากที่สุดในภาคเหนือตอนบน และมากเป็นอันดับที่ 19 ของประเทศ สามารถผลิตข้าวออกมาประมาณ 740,000 ตันต่อปี และสร้างรายได้เข้าจังหวัดปีละประมาณ 7,000 ล้านบาท

กรณีของข้าวเหนียวเขี้ยวงูปลูกกันมากในพื้นที่ 4 อำเภอ ได้แก่ อ.พาน อ.เชียงแสน อ.แม่จัน และ อ.แม่สาย ถือเป็นพืชเศรษฐกิจที่เป็นเอกลักษณ์คู่เมืองเชียงรายที่เป็นที่เดียว ดังนั้น ในการจัดงานมหกรรมข้าวเชียงรายในปี 2562 ณ หน้าที่ว่าการ อ.แม่สาย รวมทั้งกิจกรรมเกี่ยวกับการส่งเสริมผลผลิตข้าวต่างๆ จ.เชียงราย มักจะนำมาจัดแสดงและจำหน่ายอย่างต่อเนื่อง

นายอภิชาต เนินพลับ ผู้อำนวยการศูนย์วิจัยข้าวเชียงราย กล่าวว่า ปัจจุบันมีสินค้าที่มีชื่อเสียงเฉพาะถิ่นหลากหลายและบางอย่างมีชื่อเสียงโด่งดัง เช่น ไข่เค็มไชยาต้องไปหาซื้อที่ อ.ไชยา จ.สุราษฎร์ธานี เป็นต้น ดังนั้น เมื่อมีการขึ้นทะเบียนข้าวเหนียวเขี้ยวงูเชียงรายแล้ว ก็ถือได้ว่าข้าวชนิดนี้มีการผลิตและสามารถหาซื้อได้แห่งเดียวคือที่ จ.เชียงราย

อนึ่ง ปีนี้กรมทรัพย์สินทางปัญญาได้ประกาศขึ้นทะเบียนจีไอในสินค้าอีก 3 รายการ ได้แก่ สับปะรดทอง จ.ระยอง, เครื่องปั้นดินเผาด่านเกวียน จ.นครราชสีมา และกาแฟเมืองกระบี่ จ.กระบี่ ทำให้ปัจจุบันมีสินค้าที่ได้รับการขึ้นทะเบียนจีไอแล้วรวมจำนวน 111 สินค้า จาก 71 จังหวัด

เหลือเพียง 6 จังหวัดที่อยู่ระหว่างการพิจารณาคำขอขึ้นทะเบียน เช่น สินค้าข้าวเหนียวดำลืมผัวตาก ครกหินแกรนิตตาก อะโวคาโดพบพระ และแปจ่อเขียวแม่สอด จาก จ.ตาก, สินค้าตุ่มสามโคก ข้าวหอมปทุมธานี กล้วยหอมทองปทุม จ.ปทุมธานี, มะม่วงน้ำดอกไม้สีทองบางคล้า มะพร้าวน้ำหอมบางคล้า จังหวัดอ่างทอง, สินค้ากลองเอกราช จ.ฉะเชิงเทรา, สินค้าปลาช่อนแม่ลา จ.สิงห์บุรี และสินค้าทุเรียนในวงระนอง มังคุดในวงระนอง จ.ระนอง

สำหรับสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์หรือจีไอคือ ชื่อ สัญลักษณ์ สิ่งอื่นใดที่ใช้เรียกหรือใช้แทนแหล่งภูมิศาสตร์และสามารถบ่งบอกว่าสินค้าที่เกิดจากแหล่งภูมิศาสตร์นั้นเป็นสินค้าที่มีคุณภาพ มีชื่อเสียงหรือคุณลักษณะเฉพาะตามแหล่งภูมิศาสตร์นั้น ซึ่งสามารถแสดงให้ผู้ซื้อหรือผู้บริโภคได้ทราบถึงลักษณะสินค้านั้น วัตถุประสงค์เพื่อคุ้มครองผู้ผลิตและผู้บริโภคให้ได้รับสินค้าที่แท้จริง ป้องกันการแข่งขันที่ไม่เป็นธรรม รวมทั้งเพิ่มมูลค่าสินค้า ก่อให้เกิดการดูแลรักษามาตรฐาน ฯลฯ